Michel van de Bogaert
Dassen, bevers en ooievaars zijn niet het eerste waar je aan denkt bij ProRail. Maar juist deze dieren zijn belangrijk voor specialist fauna en flora Michel van den Bogaert. Hij houdt zich dagelijks bezig met de dieren en de natuur op, onder en rondom het spoor. Hij volgde de opleiding Milieuhygiëne in Wageningen en specialiseerde zich in het onderzoeken van de effecten van chemische bestrijdingsmiddelen op de ecologie in sloten. Ecologie kijkt naar het gehele systeem waarin alles samenleeft. Na een paar jaar als docent kwam hij in contact met een recruiter die een milieucontroleur zocht bij ProRail. “Ik besloot te solliciteren. Dat bleek een goede stap. Ik had meteen het gevoel: hier kan ik iets bijdragen.”
“Mijn interesse in de natuur begon al vroeg. Als tiener was ik lid van de jeugdbond voor natuurstudie. Ieder weekend was ik buiten om naar vogels, planten, en slootdiertjes te kijken. Zo leerde ik heel veel.”
20 jaar ervaring
Na milieucontroleur werd Michel inspecteur Operationeel Beheer en daarna vakspecialist Operationeel Behee In de laatste functie vroegen de dieren steeds meer aandacht. Inmiddels is hij uitgegroeid tot specialist en werkt hij aan 3 thema’s: hinderlijke dieren, zoals dassen, bevers en ooievaars, bermbeheer en het voorkomen van aanrijdingen met dieren. Waar hij vroeger voor ProRail veel buiten werkte, werkt hij nu vaker thuis of op kantoor vanwege de steeds strengere regels rondom lopen langs het spoor. Voor dassen- en beveronderzoek moet hij nog wel eens het veld in. at hem al 20 jaar bij ProRail houdt? De ruimte om zijn kennis te gebruiken en écht verschil te maken. “Ik mag werken aan onderwerpen die ik belangrijk vind. Dat maakt het werk waardevol.” Een project waar hij trots op is, is het uitwerken van een plan om aanrijdingen met dieren te voorkomen en de natuur rechts en links van het spoor te verbinden. “Dat probleem krijgt vaak nog weinig aandacht, maar er gaan jaarlijks duizenden dieren dood. Ik wil dat probleem oplossen door het te voorkomen. Het gaat niet alleen om regels. Je moet ook snappen wat er leeft in de omgeving.”
Schade
Niet alleen mensen maar ook dieren veroorzaken schade en oponthoud aan het spoor. Bijvoorbeeld dassen en bevers graven holen onder het spoor. Daardoor kan de grond verzakken. “Bevers zorgen voor het grootste risico. Ze maken zelfs onder water grote kamers en lange tunnels, soms tientallen meterslang. Die zie je dus niet, maar ze kunnen flinke schade veroorzaken.” Ook ooievaars zorgen soms voor gevaar. Ze bouwen nesten op de portalen waar de bovenleidingen aan hangen. “Als zo’n nest in brand vliegt of naar beneden komt, ligt het treinverkeer stil.” Michel kijkt hoe ProRail het spoor voor dieren zo onaantrekkelijk mogelijk kan maken.
Natuur en spoor: samen veilig vooruit
Vroeger werd gras in de bermen gewoon geklepeld (fijngehakt). Dat was goedkoop, maar slecht voor planten en dieren. Michel werkt aan een nieuwe aanpak. “Het is beter om het maaisel weg te halen,” zegt Michel. Maar dat is vaak lastig en kost veel geld. Daarom wordt maaisel soms niet meer afgevoerd. Het wordt dan opzij geblazen, maar dat helpt de natuur minder goed. Ook wordt bij het maaien altijd een stukje berm overgeslagen. “Elke 100 meter moet 20 meter blijven staan. Dat vormt een veilig plekje voor insecten en zo krijgen planten kans om zaden te vormen. Daarnaast worden bomen langs het spoor worden gecontroleerd op veiligheid. Zieke of gevaarlijke bomen worden gekapt of gesnoeid.” Michel werkt ook aan het voorkomen van aanrijdingen met dieren. Rasters langs het spoor helpen om dieren weg te houden, maar zorgen er ook voor dat natuurgebieden worden opgesplitst. “Daardoor kunnen dieren bijvoorbeeld niet meer van hun slaapplek naar het veld met voedsel. Als een groep dieren niet meer naar andere groepen kan ontstaan er ziektes en kunnen diersoorten verdwijnen.” Daarom zijn veilige oversteekplaatsen nodig zoals tunnels of ecoducten. “Die zijn erg duur en op dit moment even niet mogelijk. We zijn daarom op zoek naar goedkopere oplossingen. Daarbij werk ik samen met spoorbeheerders in het buitenland.”
Nalatenschap van het spoor
Het belang van goed en betrouwbaar vervoer over het spoor en het belang van de natuur botsten soms. Michel hoopt dat er een goede manier wordt gevonden om samen te leven met beschermde diersoorten. “Dat is lastig, want het is duur en er is veel onbegrip.” We moeten samen nadenken over een visie voor 2050. Waar willen we dan staan?” Een mogelijke richting is om spoortrajecten zo onaantrekkelijk te maken voor dieren dat ze vanzelf wegblijven. Maar ook die aanpak is niet waterdicht. “Waarschijnlijk blijven hekken, gaas en andere verdedigingsmaatregelen nodig,” zegt hij. “Dat kost veel geld, maar zijn misschien de enige manier om kwetsbare sporen echt veilig te houden.” Hij hoopt dat ProRail in de toekomst blijft investeren in duurzaamheid. “Als ik straks met pensioen ga, wil ik kunnen zeggen: ik heb iets goeds nagelaten voor dier én spoor.”
Wil je net als Michel elke dag vooruit? Kies voor een carrière bij ProRail. Bekijk hier de vacatures bij jou in de buurt.